1- مبانی قانونی قراردادنویسی در ایران

ـ قانون مدنی ایران: مواد 183 تا 300 قانون مدنی به قواعد عمومی قراردادها، از جمله تعریف عقد، ارکان صحت قرارداد (رضایت، اهلیت، موضوع معین و مشروعیت جهت) و آثار قراردادها می‌پردازد.

ـ قوانین خاص: مانند قانون تجارت، قانون کار و قوانین مرتبط با قراردادهای پیمانکاری.

2- اصول حاکم بر قراردادها

ـ اصل آزادی قراردادی: براساس ماده 10 قانون مدنی، افراد آزاد هستند قراردادهایی منعقد کنند که مخالف قانون نباشد.

ـ اصل حاکمیت اراده: اراده طرفین نقش محوری در انعقاد و اجرای قراردادها دارد.

ـ اصل حسن نیت: به‌ویژه در مراحل پیش قراردادی و اجرای تعهدات کاربرد دارد.

3ـ قواعد تعارض قوانین در قراردادهای بین‌المللی

ـ بررسی قانون حاکم بر قراردادهای بین‌المللی مطابق با اصول حقوق بین‌الملل خصوصی ایران و کنوانسیون 1958 نیویورک.

ـ قواعد حل تعارض در صورت اختلاف در تعیین قانون حاکم (مانند معیار نزدیک‌ترین ارتباط).

4ـ الزامات شکلی قراردادها

ـ قوانین داخلی ایران معمولاً شکلی برای قراردادها تعیین نمی‌کنند (اصل رضایی بودن قراردادها)، اما استثنائاتی مانند معاملات اموال غیرمنقول و ارث وجود دارد.

ـ قراردادهای بین‌المللی ممکن است به زبان خاص یا در فرم مشخصی (مانند الکترونیکی یا کتبی) تنظیم شوند.

5ـ ضمانت اجرای نقض قرارداد

ـ قانون مدنی: احکام فسخ و انفساخ، حق حبس و مطالبه خسارت.

 ـ قانون تجارت: ضمانت‌های خاص برای قراردادهای تجاری، مانند جبران خسارت تأخیر.

ـ مقررات بین‌المللی: ارجاع به قواعد اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) یا کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا (CISG).

6ـ مقررات و نهادهای داوری و حل اختلاف

ـ داوری داخلی: مطابق قانون داوری تجاری ایران و اصول مرتبط با آیین دادرسی مدنی.

ـ داوری بین‌المللی: استفاده از قواعد مرکز داوری اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) یا قواعد آنسیترال.

7ـ مسائل حقوق بشری و اخلاقی در قراردادها

ـ رعایت اصول حقوق بشری در انعقاد قراردادهای بین‌المللی.

ـ ممنوعیت شرایط ناعادلانه یا سوء استفاده از موقعیت نابرابر.

8ـ قوانین و مقررات مرتبط با تجارت بین‌المللی

ـ تحریم‌ها و مقررات داخلی: مانند مقررات مرتبط با تحریم‌ها و تجارت با کشورهای خاص.

ـ کنوانسیون‌های بین‌المللی: مانند CISG یا مقررات اینکوترمز در تنظیم قراردادهای تجاری.

9ـ نقش فناوری و قراردادهای هوشمند

ـ استفاده از قراردادهای هوشمند مبتنی بر بلاکچین در معاملات داخلی و بین‌المللی.

ـ چالش‌های حقوقی مانند شناسایی تعهدات و اجرای خودکار.

10ـ اهمیت مشاوره حقوقی در قراردادنویسی

ـ نقش وکلا و مشاوران حقوقی در تنظیم قراردادهای حرفه‌ای.

ـ پیشگیری از بروز اختلافات از طریق تدوین شفاف و دقیق تعهدات.

سمیه شهبازی دستجرده