اسناد فنی در قراردادها، به عنوان بخشی حیاتی و تفکیک‌ناپذیر از مفاد قراردادهای پیمانکاری، مهندسی و صنعتی شناخته می‌شوند. این اسناد حاوی مشخصات، نقشه‌ها، استانداردها و دستورالعمل‌های لازم برای اجرای تعهدات طرفین هستند و در حقوق ایران از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. تدوین دقیق و جامع این اسناد، از بروز اختلافات احتمالی در آینده جلوگیری می‌کند و مرجع اصلی برای ارزیابی حسن اجرای تعهدات محسوب می‌شود.

تعریف اسناد فنی

اسناد فنی شامل کلیه مدارک و اطلاعاتی است که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم در روند اجرای قرارداد تأثیر می‌گذارند. این اسناد معمولاً در قالب نقشه‌های اجرایی، مشخصات فنی (Technical Specifications)، استانداردهای مهندسی، دستورالعمل‌ها، جداول زمانی و گزارش‌های تحلیلی ارائه می‌شوند.  

جایگاه حقوقی اسناد فنی در قراردادها

بر اساس اصول عمومی قراردادها در حقوق ایران، تعهدات طرفین باید مشخص و معین باشد (مواد 190 و 225 قانون مدنی). اسناد فنی به عنوان بخش مکمل قرارداد، تعهدات را به‌صورت دقیق مشخص می‌کنند. از این‌رو، هر گونه ابهام یا نقص در این اسناد می‌تواند زمینه‌ساز اختلافات حقوقی میان طرفین شود.

نقش و اهمیت اسناد فنی در قراردادها

1. شفاف‌سازی تعهدات: اسناد فنی جزئیات فنی پروژه را مشخص کرده و از سوء تفاهم جلوگیری می‌کنند.

2. مبنای ارزیابی عملکرد: این اسناد مرجع اصلی برای ارزیابی تطابق عملکرد پیمانکار با تعهدات قراردادی هستند.

3. پیشگیری از اختلافات: ارائه دقیق اسناد فنی، امکان بروز اختلافات در خصوص کیفیت، کمیت و نحوه اجرا را کاهش می‌دهد.

4. مرجع حل اختلاف: در صورت بروز اختلاف، اسناد فنی مبنای حل‌وفصل اختلافات توسط داور یا مرجع قضایی قرار می‌گیرند.

الزامات حقوقی مرتبط با اسناد فنی در قراردادهای ایران

1. ضرورت الحاق به قرارداد: اسناد فنی باید به‌عنوان پیوست قرارداد درج شده و به امضای طرفین برسند تا از اعتبار قانونی برخوردار باشند.

2. تطبیق با استانداردها: اسناد فنی باید مطابق با استانداردهای ملی و بین‌المللی تدوین شوند.

3. تعیین حدود مسوولیت: در صورت ابهام یا نقص در اسناد فنی، بر اساس ماده 225قانون مدنی، عرف و رویه متداول می‌تواند راهگشا باشد.

اسناد فنی در قراردادها، به‌ویژه در پروژه‌های بزرگ، به عنوان شالوده اصلی اجرای تعهدات شناخته می‌شوند. در حقوق ایران، این اسناد ابزار اصلی شفاف‌سازی تعهدات طرفین، ارزیابی عملکرد و مرجع حل اختلاف محسوب می‌شوند. بنابراین، تدوین دقیق و جامع این اسناد با رعایت اصول حقوقی و استانداردهای فنی، نقش کلیدی در پیشگیری از اختلافات و تضمین موفقیت پروژه دارد.

سمیه شهبازی دستجرده