ماده تمامیت (Entire Agreement Clause) در قراردادها به عنوان یکی از شروط مهم حقوقی محسوب می‌شود که هدف اصلی آن تأمین شفافیت و جلوگیری از هرگونه ابهام در تفسیر مفاد قرارداد است. این ماده تصریح می‌کند که تمامی توافقات، تعهدات و الزامات طرفین، تنها در محدوده قرارداد نوشته‌شده قابل استناد است و هیچ گفت‌وگو، مکاتبه یا توافق پیشین خارج از مفاد صریح قرارداد اعتبار ندارد.
ماده تمامیت، به‌ویژه در قراردادهای پیچیده، می‌تواند مانع از طرح دعاوی مبنی بر توافقات ضمنی یا شفاهی شود و از استناد به ادعاهای غیرمکتوب جلوگیری کند.
ویژگی‌های اصلی ماده تمامیت در قراردادها
۱. حفظ انسجام قرارداد: این ماده مانع از ورود ادعاهای پراکنده و غیرمستند به فرایند تفسیر قرارداد می‌شود.
۲. شفافیت حقوقی: با تعیین اینکه تنها متن مکتوب قرارداد معتبر است، از اختلافات ناشی از برداشت‌های مختلف پیشگیری می‌کند.
۳. محدودیت استناد به شواهد خارجی: این شرط اجازه نمی‌دهد طرفین به مذاکرات یا توافقات غیررسمی پیشین استناد کنند.
ملاحظات حقوقی در ایران
اگرچه این ماده از منظر حقوقی اعتبار دارد، اما برخی محدودیت‌ها نیز در حقوق ایران وجود دارد:
۱. شروط خلاف قانون یا نظم عمومی، حتی با درج ماده تمامیت، همچنان بی‌اعتبار خواهند بود.
۲. استناد به قصد مشترک طرفین طبق ماده ۲۲۴ قانون مدنی، می‌تواند در تفسیر قرارداد مؤثر باشد. بنابراین، حتی وجود ماده تمامیت، مانع از بررسی قصد واقعی طرفین توسط دادگاه نخواهد شد.
سمیه شهبازی دستجرده
سمیه شهبازی دستجرده
11 اردیبهشت 1404