نظریه مشورتی در خصوص عبارت «همان دادگاه» در بند ۴ ماده ۴۲۶ قانون آیین دادرسی مدنی و نحوه برخورد با تعارض آراء تجدیدنظر کیفری و حقوقی
شماره نظریه: ۷/۱۴۰۳/۱۰۱۶
شماره پرونده:۱۴۰۳-۱۲۷-۱۰۱۶ح
تاریخ نظریه: ۱۴۰۴/۰۲/۰۲
استعلام:
۱- آیا عبارت «همان دادگاه» در بند ۴ ماده ۴۲۶ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹ شامل هر دادگاه واقع در یک حوزه قضایی؛ اعم از کیفری و حقوقی است؟ به عبارت دیگر، آیا تعارض بین رأی مقدم دادگاه تجدیدنظر کیفری با رأی مؤخر دادگاه تجدیدنظر حقوقی، مصداق بند یادشده است؟
۲- در صورت مثبت بودن پاسخ، با توجه به معتبر بودن رأی مقدم (رأی کیفری)، در خصوص رأی حقوقی چه تصمیمی باید اتخاذ شود؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
۱ و ۲- به موجب ماده ۲۰ قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب مصوب ۱۳۷۳ با اصلاحات و الحاقات بعدی «به منظور تجدیدنظر در آراء دادگاههای عمومی و انقلاب در مرکز هر استان دادگاه تجدیدنظر به تعداد مورد نیاز ... تشکیل میشود ...»؛ بنابراین شعب دادگاه تجدیدنظر صرف نظر از آنکه عهدهدار رسیدگی به پروندههای حقوقی، کیفری و یا خانواده باشند، شعب یک دادگاه تلقی میشوند و در فرض سؤال که رأی صادره از شعبه کیفری دادگاه تجدیدنظر یک استان مقدم بر رأی صادره از شعبه حقوقی دادگاه تجدیدنظر همان استان میباشد، با فرض ارائه رأی کیفری در زمان رسیدگی شعبه حقوقی دادگاه تجدیدنظر، این شعبه میبایست وفق ماده ۱۸ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ از رأی دادگاه کیفری تبعیت میکرد؛ بر این اساس، در فرض سؤال با فرض تعارض، موضوع از موارد اعاده دادرسی تلقی و شعبه حقوقی با لحاظ ماده ۱۸ یادشده در مقام اعاده دادرسی تصمیم مقتضی اتخاذ میکند.