مقدمه:
داوری یکی از روشهای جایگزین حل اختلافات است که به موجب آن طرفین دعوا توافق میکنند به جای مراجعه به دادگاهها، موضوع مورد اختلاف خود را به یک یا چند داور ارجاع دهند. وکیل به دلیل آشنایی با قوانین، تجربه در امور حقوقی و شناخت کافی از اصول دادرسی، میتواند نقش مؤثری به عنوان داور ایفا کند. این مقاله به بررسی نقش وکیل به عنوان داور در صدور رأی میپردازد و مزایا و چالشهای این نقش را تحلیل میکند.
۱ـ تعریف داوری و داور:
داوری یک فرایند حقوقی جایگزین برای حل و فصل اختلافات است که به جای قضاوت در دادگاه، یک یا چند شخص بیطرف به نام داور موضوع را بررسی و در خصوص آن رأی صادر میکنند. داوران معمولاً با توافق طرفین انتخاب میشوند.
۲ـ ویژگیهای وکیل به عنوان داور:
وکیل به دلیل آموزش و تجربه در زمینه حقوق و آشنایی با قوانین، یکی از افراد مناسب برای انتخاب به عنوان داور است. وکلا از مهارتهایی نظیر:
ـ تسلط بر قوانین و مقررات
ـ آشنایی با روشهای حل اختلاف و دادرسی
ـ توانایی تحلیل مسائل حقوقی
ـ توانایی درک و تفسیر قراردادها و اسناد قانونی برخوردارند که این ویژگیها، آنها را به داورانی کارآمد تبدیل میکند.
۳ـ مزایای وکیل به عنوان داور:
سرعت در صدور رأی:
یکی از مزایای عمده داوری در مقایسه با دادگاهها، سرعت در رسیدگی به دعاوی و صدور رأی است. وکلایی که به عنوان داور فعالیت میکنند، به دلیل شناخت دقیق از فرایندها و مقررات حقوقی، میتوانند روند داوری را با کارآمدی بیشتری مدیریت کنند.
تخصص حقوقی:
وکلا دارای دانش تخصصی در حوزههای مختلف حقوقی هستند. این تخصص به آنها کمک میکند تا اختلافات را با دقت بیشتری بررسی کنند و رأیهای تخصصی و مبتنی بر قانون صادر کنند.
حفظ روابط تجاری:
در دعاوی تجاری، طرفین ترجیح میدهند که به جای دادگاه، از روشهایی استفاده کنند که کمترین آسیب را به روابط آنها وارد کند. وکیل به عنوان داور میتواند با ایجاد فضای صلحآمیز و بیطرفانه، طرفین را به توافق نزدیک کند و روابط تجاری آنها را حفظ کند.
۴ـ چالشهای وکیل به عنوان داور:
تضاد منافع:
یکی از مشکلات احتمالی در انتخاب وکیل به عنوان داور، تضاد منافع است. اگر وکیل قبلاً به عنوان مشاور یا وکیل یکی از طرفین فعالیت کرده باشد، بیطرفی او ممکن است زیر سوال برود.
استقلال در صدور رأی:
وکلایی که به عنوان داور فعالیت میکنند، باید مراقب باشند که در صدور رأی از هرگونه جانبداری یا تأثیرات خارجی جلوگیری کنند. استقلال و بیطرفی یکی از اصول اساسی داوری است و هرگونه تردید در این زمینه میتواند اعتبار رأی را مخدوش کند.
الزامات قانونی و مقررات مربوط به داوری توسط وکیل:
در برخی نظامهای حقوقی، وکلایی که به عنوان داور فعالیت میکنند، باید از مجوزهای خاصی برخوردار باشند. همچنین، قوانین مربوط به داوری و آییننامههای مربوطه، معمولاً شرایط و الزامات خاصی را برای داوران تعیین میکنند که وکلا نیز باید به آن پایبند باشند.
نتیجهگیری:
وکیل به عنوان داور میتواند نقشی مؤثر و مفید در حل و فصل اختلافات ایفا کند. دانش حقوقی، تجربه در امور قضایی و توانایی درک و تحلیل مسائل حقوقی از جمله مزایای وکیل به عنوان داور است. با این حال، وکلا باید مراقب تضاد منافع و حفظ بیطرفی خود باشند تا بتوانند رأیهای عادلانه و مستقل صادر کنند.
رضا رمضانی